Kancelaria Adwokacka Marta Rosińska

Roszczenie odsetkowe – czy należy się frankowiczom?

Wielu kredytobiorców, którym udało się unieważnić umowę kredytu frankowego, zastanawia się, czy przysługują im odsetki od kwot nienależnie pobranych przez bank i od jakiego momentu powinny być one naliczane. Temat ten budzi wiele kontrowersji i był przedmiotem licznych orzeczeń sądowych, w tym także Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Problematyka roszczeń odsetkowych frankowiczów jest niezwykle istotna z punktu widzenia ochrony praw konsumentów. Unieważnienie umowy kredytu frankowego oznacza, że bank nienależnie pobierał od kredytobiorcy raty kapitałowo-odsetkowe. Klient ma prawo domagać się zwrotu tych kwot, ale pojawia się pytanie, czy należą mu się również odsetki za okres od momentu wezwania banku do zapłaty. Jak wiadomo od dnia wezwania do zakończenia postępowania sądowego z bankiem może upłynąć kilka lat, a więc kwota żądania odsetkowego na rzecz frankowicza jest niemała.

Jakie jest stanowisko Sądu Najwyższego i TSUE w sprawie roszczeń odsetkowych?

Istotnym punktem zwrotnym w kwestii roszczeń odsetkowych frankowiczów była uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 r. (III CZP 6/21). SN stwierdził w niej, że w przypadku unieważnienia umowy kredytu frankowego, konsumentowi przysługuje prawo do żądania od banku zwrotu wszystkich wpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych. Jednocześnie Sąd Najwyższy wskazał, że roszczenie o zwrot tych świadczeń staje się wymagalne dopiero z chwilą złożenia przez kredytobiorcę stosownego oświadczenia woli.

Ta uchwała dała asumpt do wprowadzenia kontrowersyjnej praktyki odbierania przez sąd od frankowiczów w trakcie procesu specjalnych oświadczeń, w których konsumenci wskazywali, iż są świadomi konsekwencji unieważnienia umowy kredytowej. W orzecznictwie zaczęła rodzić się tendencja, aby od złożenia takiego oświadczenia liczyć rozpoczęcie biegu terminu wymagalności roszczenia, a tym samym naliczania odsetek. Praktyka ta spotkała się z krytyką ze strony prawników i organizacji konsumenckich, a ostatecznie także Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który w wyroku z dnia 7 grudnia 2023 r. (C-140/22) jednoznacznie stwierdził, że powiązanie wymagalności roszczenia frankowicza o zwrot nienależnych świadczeń ze złożeniem dodatkowego oświadczenia jest niezgodne z prawem unijnym.

Trybunał podkreślił, że konsument, którego umowa kredytu frankowego została uznana za nieważną, nie musi podejmować żadnych dodatkowych działań, aby skutecznie domagać się zwrotu wpłaconych rat wraz z odsetkami, w tym nie musi składać osobnego oświadczenia w tej kwestii dla stwierdzenia wymagalności jego roszczenia. Zdaniem TSUE, odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia przez bank z tytułu nieważnej umowy kredytowej powinny naliczać się od dnia wskazanego w wezwaniu do zapłaty skierowanym do banku, a nie dopiero od chwili złożenia przez frankowicza oświadczenia.

To orzeczenie TSUE jest kolejnym przykładem na to, jak istotne jest prawo unijne w kontekście ochrony konsumentów. Trybunał po raz kolejny stanął po stronie słabszych uczestników obrotu, jakimi są kredytobiorcy, i dał wyraźny sygnał, że nie będzie tolerował praktyk banków zmierzających do ograniczenia ich praw.

Formularz kontaktowy

    Skontaktuję się z Tobą w ciągu 24h